BODUR BA-29 ARMUT ANACI

Fransa’da ıslah edilen ayva kökenli bir anaç olup çoğu armut çeşidi ile uyuşmazlık sorunu görülmez.- Bu anaçlar üzerinde elmalarda M9 anacında olduğu gibi sık dikim bahçeler tesis edilebilir. 4 x 1,2m yada 4x 1,5 m aralık ve mesafeler uygulanabilir. Ateş yanıklığına kısmen hassastır.

YARI BODUR OHF ARMUT ANACI

ABD Oregon eyaletinde Old Home X Farmigdale armut çeşitlerinin melezlenmesi ile elde edilmiştir. Yarı bodur anaç olup standart armut çöğür anacının % 55-60’ı arasında ağaç taç hacmi oluşturur. Çok kuvvetli bir kök anacıdır. Son yıllarda yarı bodur armut yetiştiriciliğinde yoğun olarak kullanılmaktadır. Demir kloroza, kirece ve taban suyuna kısmen mukavemeti vardır, gerektiğinde yapraktan gübreleme yapılmalıdır. Ateş yanıklığına ve kök boğazı hastalıklarına dayanıklıdır. Çok iyi gübreleme ve sulama sistemiyle tele alınabilir. Verimi ve meyve boyutunu arttırıcı etkide bulunur. Tüm armut çeşitleriyle uyumludur. Ateş yanıklığı bakteriyel hastalığına dayanıklı, Pear decline ve armut pamuklu bitine hassastır. Ağır topraklara kısmen dayanıklı olup, kireç oranının yüksek olduğu topraklarda bu anaç kullanılmamalıdır. Üzerindeki çeşidin verimine olumlu yönde etki eder. Ayva kökenli anaçlar kadar erken meyveye yatmada etkili olmaz. Yarı bodur anaç özelliği gösteren OH F 40, OH F- 87 ve OH F- 97 anaçları bulunmaktadır. Bu anaç üzerine aşılı çeşitlerle kurulacak bahçelerle sıra üzeri 3- 3,5m sıralar arası ise 5m aralık ve mesafe bırakılmalıdır. Kordon terbiye sistemi uygulanacaksa sıra üzeri dikim mesafesi 1,2m, 1,5m’ye düşürülür.

Stool Bed (hendek daldırma) ve yeşil çelikle çoğaltılabilir. Ayvalar içinde kullanılabilir. Derin ve taze topraklar ayrıca kireç oranı % 7 yi geçmeyen alanlarda uyumludur. Quince A anacından daha kuvvetli gelişir ve kloroza mukavemeti ondan daha fazladır. Kuvvetli bir yağısı vardır. Meyveye geç yatmasına rağmen kuvvetli verimi olumlu yönde etkiye sahiptir.

QUINCE A YARI BODUR ARMUT ANACI

Yaygın olarak kullanılır. 3 m – 6 m arasında ağaç yapar.Verimli topraklarda az verim veren çeşitlere oranla daha fazla verim yapar.Düzenli budama gerektirir Başta William’s olmak üzere bazı armut çeşitleri ile tam uyuşmadığından ara anaç kullanma zorunluluğu doğurur. Beurre Hardy kültür armut çeşidi, bu anancın William’s ile uyuşmazlığının giderilmesinde ara anaç olarak kullanılmaktadır. % 3-4’ün üzerinde kireç ihtiva eden topraklarda kloroza hassastır. Quince anaçları bazı armut çeşitleri ile uyuşmazlık gösterir

Quince A anacı ile aşı uyuşmazlığı gösteren çeşitler için Beurre Hardy yada Old Home armut çeşitleri ara anaç olarak kullanılmalıdır. Quince A anacı ile aşı uyuşması gösteren çeşitler, Bartlet (Williams), Beurre Bosc, Conference, Coscia, Farmingdale, Dr. Jule Guyot, Deveci ve Asya armutlarıdır.

Quince A anacı ile uyuşma gösteren çeşitler ise; Beurre Hardy, Old Home, Abete Fetel, Santa Maria, Conference, Passe Crasssane, Akça armutlarıdır. Ayva kökenli MC, Sydo gibi anaçlar batılı ülkelerde denemiş olup sık dikime uygun bu anaçlar kullanılmaya başlanılmıştır. MC anacı orta kuvvetli gelişen, yüzlek kök sis temine sahip üzerindeki çeşidi erken meyveye yatıran bir anaçtır. Dikimi takip eden 2. yılda ürün alınmaya başlanılmakta olup verim yönünden de başarılı sonuçlar alınmıştır.

KLASİK (ÇÖĞÜR ) ARMUT ANACI

Armut çekirdeklerinden yetiştirilen anaçlardır.10-15 m boy yapar güçlü gelişir.5 yaşından itibaren

ağacı meyveye yatırır.Bodur anaçlar kadar hastalıklara dayanıklı değildir.çok yüksek verim alınır.

Anaç Kullanımı; Yurt dışında kullanılan anaçların başında Pyrus betulaefolia, Pyrus comminus (Avrupa armutları), armut tohum anaçları ve OH -F anaçlarıdır. Kaliforniya ve Japonya’da kuvvetli gelişen Betulaufolia anaçları tercih edilmekte olup bu anaçlar soğuğa ve ağır bünyeli topraklara da dayanıklıdır. Ayva kökenli anaçlar üzerimde aşı uyuşmazlığı görüldüğü için BA- 29 gibi yarı bodur anaçlar kullanılmamaktadır. Ancak ayva ile uyuşan bir armut anacı ara anaç olarak kullanılarak üzerine Asya Armutları aşılanabilir.

İklim ve toprak istekleri; Asya Armutları Ülkemizde de yetiştirilen Avrupa grubu armutlar kadar soğuklara dayanmamakla birlikte şeftali yetiştirilen yerlerde yetiştirilebilir. Ülkemizde, Güney ve Doğu Marmara, Ege, Akdeniz, Güney Doğu Anadolu ve Karadeniz Bölgelerinde yetiştirilmesi mümkün olup, İç Anadolu bölgesinin mikro klima özelliği gösteren yerlerinde yetiştirilebilir. Asya armutları çok seçici olmamakla birlikte çok ağır bünyeli killi topraklar dışındaki yerlerde yetişir.

Bahçe Tesisi, budama ve terbiye yöntemleri; Asya armutları yarı bodur. OH F-333 klon anacı üzerinde sıra üzeri 3m sıralar arası 5m. yada 4x 2,5m aralık ve mesafelerinde dikilebilir. Kuvvetli gelişen Pyrus betulaefolia anacı üzerinde 5x5m dikim mesafelerini uygulamakta fayda vardır. Asya armutları kendine kısmen verimli olmakla birlikte aynı zamanda çiçek açan bir çeşidin bahçeye dikilmesinde yarar vardır. Goble yada modifiye lider terbiye sistemlerini uygulamak mümkün olup Kaliforniya’da genellikle goble sistemi uygulanmaktadır.

Döllenme; Asya armutları kendine kısmen verimli olmakla birlikte dölleyici çeşitlerinde bahçeye dikilmesinde yarar vardır. Nijisseki (20. yüzyıl) ve Shinseiki çeşitleri kendine verimli oldukları için bu çeşitlerle dölleyici kullanmadan bahçe tesis edilebilir. Bahçede çiçeklenme süresince 10 dekarda 3-4 arı kovan arı bulunmalıdır. Erkenci çeşitlerden Ya Li, Tsu Li ve Seuri çeşitleri aynı zamanda çiçek açtıkları için birbirlerine tozlayıcı olarak kullanılır. Aynı zamanda çiçek açan çeşitlerden birkaçı dışındaki çeşitlerin çoğu birbirlerini tozlar. Asya armutları Avrupa grubu Armutlara göre birkaç gün erken çiçeklenmekle birlikte Nijitseiki, Okusankichi çeşitleri Wiliams çeşidi ile aynı periyotta çiçeklenir ve karşılıklı olarak birbirlerini döllerler. Hosui, Kosui ve Atogo çeşitleri birbirlerini karşılıklı olarak tozlamaktadır.

Seyreltme; Arzulanan meyve iriliğinin elde edilebilmesi için mutlaka meyve seyretmesi yapılmalıdır. Avrupa Grubu armutlara göre daha fazla seyretme gerekmektedir. Kimyasallarla düzenli bir seyretme yapılamadığı için zorunlu olarak elle seyretme yapılmalıdır.

Önemli çeşitler; Doğu Asya ve Kaliforniya da yaygın olarak yetiştirilen 25 civarında çeşit bulunmakla birlikte en çok yetiştirilen çeşitler 3 ayrı grupta toplanmaktadır. Bunlar 1- Yuvarlak, çiçek çukuru ve sap çukurundan basık şekilli, dış kabuğu yeşil- sarımtırak renkli olanlar, 2- Yuvarlak, basık şekilli, ancak dış kabuğu bronz renkli, yada bronz benekli olan grup.3- Klasik (Avrupa grubu) armut şekilli, (koni şeklinde) olanlar. Erkenciden geççi çeşide doğru önemli Asya armut eşitleri; Ichiban Nashi, Shinsui, Kosui, Shinseki, Shinseiki, Hosui, Atago Kikusui, Yoinashi, 20.yüzyıl (Nijisweki), Chojuro, Shinko, Nitaka, Yali, Tsu li, Dasui Li, Shin Li, Okusankichi çeşitleridir.

Hastalık ve zararlılar; Shinko çeşidi dışındaki Asya armutları ateş yanıklığı hatalığına hassastır. Özellilikle ilkbahar mevsimi serin geçen yerlerde hastalık etmenin gelişimi daha hızlı olmaktadır. Derin fidan dikimi ilerde ağaçlarda bakteriyel kansere neden olabilir.

Hasat, Ambalajlama ve Depolama; Asya armutları çeşitlere göre Temmuz başından Eylül ayı sonlarına kadar olan dönemde hasat edilirler. Kuru madde (toplam şeker) oran % 12,-13 arasında olduğunda hasat edilebilir. Benekli çeşitlerde ile için hasat olgunluk kriterinden en önemlisi yeşil beneklerin kahverengiye dönüştüğü dönemdir. Zemin rengi ise yeşilden sarımtırak yeşile döndüğü dönem hasat olum dönemidir. Hasatta meyvelerin zedelenmemesine özem gösterilmeli, meyvelerde parmak izi olaşmayacak şeklide hasat edilmelidir. Asya armutlarının 10-20 kg’lık. plastik ambalajlarda depolanması ve taşınması önerilmektedir Kaliforniya da Japonya’ya ihraç edilen Asya armutları 20 kg.’lik ambalajlarda ihraç edilmektedir. Asya armutları çeşitlere göre değişmekle birlikte 0ºC 2-4 ay süre ile muhafaza edilebilir. Bu süreden sonra bazı çeşitlerde iç kararması görülebilir.

BODUR BA-29 ARMUT ANACI